ChatGPT benzeri program kullanan araştırmacılar, bilgisayarları önce milyonlarca hücre ve onların genetik ve kimyasal yapılarıyla ilgili ham verilerle eğitti. Bilgisayarlara, yüklenen verilerin ne anlama geldiği, farklı hücrelerin farklı biyolojik yapıları ve hücrelerin işlevlerine ilişkin herhangi bir bilgi verilmedi.
Independent Türkçe’nin New York Times’tan aktardığı haberde, bilgisayaların nöron hücrelerini 6 hafta içinde keşfettiği belirtilirken, insanlığın aynı hücreleri anlama süresin 134 yıl olduğuna dikkat çekildi.
DAHA ÖNCE GÖRMEDİKLERİ BİR HÜCREYİ VAR OLANLARLA TANIMLADILAR
Araştırma sonucunda bilgisayarların daha önce görmedikleri bir hücreyi, var olan bin hücre çeşidinden biri olarak tanımlamayı başardıkları ifade edildi. Bilgisayarları eğiten isimlerden biri olan Stanford’dan Jure Leskovec, “Çok dikkat çekici. Çünkü kimse bu yapay zeka modeline böbrekte nöron hücresi bulunduğunu söylemedi” ifadelerini kullandı.
Yapay zeka temelli yazılımın ayrıca kendi kendine genlerin nasıl çalıştığını ve hücrelerin nasıl geliştiğini keşfettiği aktarıldı.
Bilim insanları, biyoloji alanında çalışan yapay zeka modellerinin gelişip daha güçlü bilgisayarlar ve daha fazla laboratuvar verisiyle desteklendikçe daha önemli keşifler yapacağını tahmin ediyor.
Yapay zekanın gelecekte kanser ve diğer hastalıklarla ilgili bilinmeyenleri ortaya çıkarabileceği veya bir tip hücreyi farklı bir tipe dönüştürecek reçeteler yazabileceği düşünülüyor. New York Times’ın konuyla ilgili haberinde Boston’daki Dana-Farber Kanser Enstitüsü’nde gerçekleştirilen bir başka çalışma da hatırlatıldı.
2021’de gerçekleştirilen çalışmada Dr. Christina Theodoris, daha önce yayımlanan 106 insanlı çalışmanın verilerini toplayarak yaklaşık 30 milyon hücreyle ilgili verileri GeneFormer isimli programa yükledi.
Programın, genlerin farklı hücrelerde nasıl çalıştığını çok iyi şekilde kavradığı belirtildi. GeneFormer ayrıca, bir kalp hücresinde bulunan TEAD4 isimli genin çalışmayı durdurması durumunda tüm sistemin bozulacağını tahmin etti.
GeneFormer’ın tahminini gerçek hücreler üzerinde deneyen bilim insanları, kalp hücrelerinin ciddi şekilde zayıfladığını fark etti.
Aynı programda yapılan bir başka deneydeyse, ritim bozukluğundan muzdarip kişilerle sağlıklı kişilerin hücreleri GeneFormer verildi ve “Sağlıksız hücreleri sağlıklı hale getirmek için ne yapmalıyız?” diye soruldu.
Yapay zeka temelli program bunun üzerine daha önce kalp hastalığıyla ilişkilendirilmeyen 4 genin faaliyetlerinin azaltılmasını önerdi. Tavsiyeyi uygulayan bilim insanları, 4 vakanın ikisinde hücrelerin kasılma şeklinin geliştiğini tespit etti.
